Εργοθεραπεία ονομάζεται η επιστήμη που σαν κύριο εργαλείο χρησιμοποιεί την σκόπιμη δραστηριότητα, έτσι ώστε να βοηθήσει το άτομο να αποκτήσει, να διατηρήσει ή να ξανακερδίσει ικανότητες, τις οποίες δεν είχε στο παρελθόν ή έχουν χαθεί.
H εργοθεραπεία δεν είναι και δεν λειτουργεί ως μάθημα, γι’ αυτό άλλωστε φαίνεται να αρέσει στα παιδιά που έρχονται σε επαφή μαζί της. Με ειδικά επιλεγμένες δραστηριότητες ο/η εργοθεραπευτής προσπαθεί να αναπτύξει ή να βελτιώσει τις δεξιότητες, που δεν έχουν καταφέρει να κατακτήσουν αυτά τα παιδιά.
Χρησιμοποιώντας σαν μέσο το παιχνίδι, ο/η εργοθεραπευτής προσπαθεί αρχικά να προσεγγίσει το παιδί να του προκαλέσει το ενδιαφέρον και να το βοηθήσει να εξερευνήσει τον κόσμο γύρω του, τα συναισθήματα του, να μάθει τις βασικές έννοιες όπως τα χρώματα, τα σχήματα, τον χώρο, το σώμα του, καθώς επίσης και να αναπτύξει τις κινητικές του δεξιότητες.
Οι συνεδρίες της εργοθεραπείας είναι ατομικές ή ομαδικές και γίνονται σε έναν κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο γεμάτο ερεθίσματα, έτσι ώστε να δώσει στο παιδί μαζί με την αίσθηση της ασφαλείας, τη δυνατότητα να κάνει επιλογές, να πάρει πρωτοβουλίες και να ασκήσει έλεγχο στο περιβάλλον του. Στην εργοθεραπεία, αρχικά, γίνεται η αξιολόγηση, στην συνέχεια η θέσπιση των στόχων και τέλος, η δημιουργία ενός εξατομικευμένου προγράμματος .
Οι γενικοί στόχοι τις παιδιατρικής εργοθεραπείας είναι:
Να προσφέρει σκόπιμες δραστηριότητες ώστε να αναπτύξει τον κινητικό συντονισμό.
Να ξεπεράσει το παιδί τους φόβους του.
Να προσφέρει κοινωνικοποίηση και να αναπτύξει την αυτοπεποίθηση του.
Να ενισχύσει τη φυσιολογική ανάπτυξη.
Να προσφέρει ειδικό παιχνίδι
Με βάση τον Αμερικάνικο Σύλλογο Εργοθεραπείας λοιπόν, εάν το παιδί σας παρουσιάζει συστηματικά 3 ή περισσότερες δυσκολίες, σε σχέση με τα αναμενόμενα για την ηλικία του μέτρα, τότε θα πρέπει να αναζητήσετε εργοθεραπευτική αξιολόγηση:
• Έχει δυσκολία να κάνει φίλους της ίδιας ηλικίας
• Δυσκολεύεται να κατανοήσει την δομή και το νόημα ενός παιχνιδιού
• Είναι αδέξιο σε δραστηριότητες αδρής κίνησης (σκοντάφτει σε εμπόδια, δεν έχει καλή ισορροπία, πέφτει συχνά)
• Έχει ελαττωμένο μυϊκό τόνο, μοιάζει να είναι αδύναμο, έχει μικρή αντοχή
• Χάνεται εύκολα σε χώρους που δεν γνωρίζει καλά
• Δυσκολεύεται να υπολογίσει καλά τη θέση του σώματός του στο χώρο (χτυπάει εύκολα)
• Σπάει συχνά τα παιχνίδια του
• Δεν του αρέσει να χοροπηδά, να κάνει κούνια ούτε ο εξοπλισμός παιδικής χαράς,
• Έχει φτωχό έλεγχο στις λεπτές κινήσεις, δυσκολεύεται να ζωγραφίσει μέσα σε πλαίσιο, να κάνει παζλ, να κόψει με ψαλίδι, δε μπορεί να χειριστεί μικρά αντικείμενα
• Υπάρχει εμφανής καθυστέρηση στον λόγο και στην ομιλία, δεν αρθρώνει σωστά
• Δυσκολεύεται να ντυθεί, να φάει μόνο του, να δέσει τα κορδόνια του
• Είναι υπερκινητικό, δε μπορεί να ησυχάσει
• Είναι παθητικό, αποτραβηγμένο
• Δεν εξερευνά το περιβάλλον
• Αποφεύγει με ασυνήθιστο τρόπο δραστηριότητες καθημερινής περιποίησης , όπως μπάνιο, χτένισμα, βούρτσισμα δοντιών, κόψιμο νυχιών
• Δεν του αρέσουν οι αγκαλιές, τα φιλιά
• Δείχνει υπερευαίσθητο σε οσμές, γεύσεις, θορύβους, άγγιγμα
• Έχει δυσκολίες στον ύπνο
• Έχει δυσκολίες στο φαγητό, λερώνεται υπερβολικά ή τρώει μόνο συγκεκριμένες τροφές/ υφές
• Διασπάται εύκολα η προσοχή του, ή συγκεντρώνεται υπερβολικά σε μία δραστηριότητα με αποτέλεσμα να μην μπορεί να μεταβεί σε άλλη
• Χρειάζεται περισσότερη εξάσκηση από άλλα παιδιά για να μάθει καινούρια πράγματα
• Δυσκολεύεται να πιάσει σωστά το μολύβι
• Γράφει με υπερβολική πίεση στο χαρτί ή πολύ απαλά, ο γραφικός του χαρακτήρας είναι κακός
• Αντιστρέφει γράμματα και αριθμούς, δεν αφήνει διάστημα μεταξύ γραμμάτων και λέξεων, δυσκολεύεται να διακρίνει και αναπαράγει γράμματα
• Κουράζεται εύκολα
• Δεν ακολουθεί προφορικές οδηγίες
• Έχει ελαττωμένη αυτοπεποίθηση
• Δεν μιμείται
• Δείχνει να μην ακούει όταν του μιλούν
Ανάλογα με την ηλικία του, το παιδί αναπτύσσει σταδιακά τη λεπτή και αδρή κινητικότητά του καθώς επίσης και την αισθητηριακή του ωρίμανση. Αν παρατηρείτε ότι το παιδί σας δυσκολεύεται σε κάποιες από τις παραπάνω δεξιότητες καλό θα ήταν να αξιολογηθεί από έναν εργοθεραπευτή και εκείνος θα κρίνει εάν το παιδί χρειάζεται να ακολουθήσει ένα θεραπευτικό πρόγραμμα ή όχι. Μην ξεχνάμε ότι όσο πιο σύντομα ζητήσουμε βοήθεια τόσο καλύτερο είναι για το παιδί μιας και η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία.