Παγκοσμίως, όταν αναφέρεται η λέξη νοημοσύνη, υποδεικνύει το σύνολο των γνωστικών ικανοτήτων του ανθρώπου και ειδικότερα την ικανότητα προσαρμογής του σε νέες καταστάσεις.
Το 1905 οι Alfred Binet και Theodore Simon, κατασκεύασαν το πρώτο τεστ μέτρησης της νοημοσύνης το οποίο θα μετρούσε τη νοημοσύνη που αφορά στην ικανότητα του ατόμου να μαθαίνει μέσα στο σχολικό (ακαδημαϊκό) περιβάλλον. Η συγκεκριμένη κλίμακα λειτούργησε ως βάση για τα σύγχρονα τεστ νοημοσύνης.
Μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν ότι ο Δείκτης Νοημοσύνης, ή αλλιώς το γνωστό IQ, α-ποτελεί τον κύριο παράγοντα που συμβάλει στην επαγγελματική, προσωπική και διαπροσωπική ανάπτυξη ενός ατόμου.
Ωστόσο με το πέρασμα του χρόνου αυτή η θεωρία της νοημοσύνης ως κατεξοχήν προγνωστικός παράγοντας επιτυχίας στη ζωή φάνηκε να παρουσιάζει ελλείμματα.
Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, μετά τη δημοσίευση του βιβλίου του Daniel Goleman : Η συναισθηματική νοημοσύνη – Γιατί το EQ είναι πιο σημαντικό από το IQ (Goleman, 1995) οι ερευνητές έχουν εισάγει μια νέα μορφή νοημοσύνης τη «Συναισθηματική Νοημοσύνη» ή «Συναισθηματική Ευφυία». Πολλές έρευνες ,έκτοτε, έχουν δείξει ότι υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη σε ένα άτομο προσφέρει τις διπλάσιες πιθανότητες επιτυχίας στη ζωή του από εκείνο που έχει υψηλό δείκτη νοημοσύνης και όχι υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη.
Σύμφωνα με το συγγραφέα, η συναισθηματική νοημοσύνη ορίζεται ως η ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε και να κατανοούμε τα δικά μας αλλά και τα συναισθήματα των άλλων, όπως επίσης και να χειριζόμαστε αποτελεσματικά τόσο τα συναισθήματά μας όσο και τις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Έτσι είμαστε ικανοί να βάζουμε προτεραιότητες να παίρνουμε ρίσκα, να αντιμετωπίζουμε δύσκολες καταστάσεις, να επιβιώνουμε σε αντίξοες συνθήκες και να μαθαίνουμε πώς να μαθαίνουμε. Επιπλέον, έχουμε την ικανότητα να είμαστε συμπονετικοί, να συγχωρούμε, να επικοινωνούμε με άλλους ανθρώπους, δημιουργώντας ασφαλείς και μακροχρόνιες σχέσεις,
Το να διαθέτει κανείς συναισθηματική νοημοσύνη σημαίνει απλά να ξέρει να αγαπά, να καταλαβαίνει τον άλλο, να αντιδρά στις συναισθηματικά δύσκολες καταστάσεις ( διαμάχες, πένθη, χωρισμούς κ.α) αλλά και στις ευχάριστες (επιτυχίες, γνωριμίες κ.α.) διαθέτοντας την ικανότητα να είναι ευτυχισμένος με κάθε του επιλογή.
Τα συναισθήματα εξυπηρετούν ένα σκοπό και είναι μέρος της εξελικτικής πορείας του ανθρώπου. Κάθε συναίσθημα είναι χρήσιμο και λειτουργεί ως μοχλός επικοινωνίας με το περιβάλλον εξυπηρετώντας ένα σκοπό. Το συναίσθημα έχει πάντα νόημα και πρόθεση και οι συναισθηματικές αποφορτίσεις μας είναι το μέσο για να ελευθερωθούμε από τις επώδυνες εμπειρίες.
Δεν αρκεί να ενισχύουμε τον δείκτη νοημοσύνης των παιδιών. Οφείλουμε να ασχοληθούμε και με την συναισθηματική τους νοημοσύνη. Είναι γνωστό άλλωστε ότι αρκετές από τις μαθησιακές δυσκολίες έχουν την ρίζα τους σε συναισθηματικές εμπλοκές.
Ο δεσμός μεταξύ γονιού και παιδιού ήδη από τα πρώτα χρόνια είναι ένας από τους πιο σημαντικούς δεσμούς. Τα παιδιά τρέφονται σε μεγάλο βαθμό από τη σχέση που αναπτύσσουν με τους γονείς τους Αυτή η σχέση θα είναι ο πλούτος που θα κληρονομήσουν και θα τα βοηθήσει να αντιμετωπίζουν το κάθε τι με τόλμη στη ζωή.
Το παιδί είναι ένα ξεχωριστό άτομο με τα δικά του συναισθήματα. Το να ξέρεις να το ακούς, να το σέβεσαι σημαίνει ότι το ακούς και το σέβεσαι ως άνθρωπο. Οι γονείς συχνά νιώθουν ανίσχυροι μπροστά στην ένταση των συναισθημάτων των παιδιών τους και πασχίζουν να τα ηρεμήσουν, να σταματήσουν τις φωνές, τα δάκρυα και την απογοήτευση είτε μοιράζοντας δώρα είτε τιμωρίες. ‘
Επείγει να μάθουμε να εντοπίζουμε, να ονομάζουμε, να καταλαβαίνουμε, να εκφράζουμε τα συναισθήματα μας και πάνω απ΄ όλα να μάθουμε να ακούμε τα παιδιά μας. Να ακούμε την κάθε ανάγκη τους και να σεβόμαστε τον κάθε φόβο τους. Να στεκόμαστε με επίγνωση και εκτίμηση στα δικά μας συναισθήματα ως προς το ρόλο μας ως γονείς αναγνωρίζοντας κάθε αρνητικό συναίσθημα ως σημαντική στιγμή εμπερίεξης της δυσκολίας του παιδιού και διαπαιδαγώγησης.
Η συναισθηματική νοημοσύνη και καλλιέργειά της μπορεί να διδαχθεί και να αναπτυχθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Ξεκινώντας από μικρή ηλικία και μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής του ανθρώπου οι σχέσεις με άλλους ανθρώπους είναι ικανές να ενισχύουν το χαρακτηριστικό αυτό.
