Εργοθεραπεία είναι η χρήση της σκόπιμης δραστηριότητας σε άτομα που η λειτουργικότητα τους έχει περιορισθεί, είτε από σωματικό τραυματισμό (κινητικές διαταραχές) είτε από ψυχοκοινωνική δυσλειτουργία, αναπτυξιακές ή μαθησιακές δυσκολίες, με σκοπό την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ανεξαρτητοποίηση, την πρόληψη των δυσκολιών και την προαγωγή της υγείας. Αναφέρεται σε όλες τις καθημερινές δραστηριότητες που κάνουν τα άτομα είτε ως μονάδες είτε μαζί με άλλους, οι οποίες γεμίζουν τον χρόνο των ατόμων, δίνουν σκοπό και νόημα στη ζωή τους. Η Εργοθεραπεία είναι μια ειδικότητα αποκατάστασης που «θεραπεύει» μέσω του έργου, δηλαδή της ενασχόλησης με συγκεκριμένες δραστηριότητες. Έτσι, οι Εργοθεραπευτές προωθούν την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την ανεξαρτησία σε όλες τις καθημερινές δραστηριότητες.
Σε ποιούς απευθύνεται η Εργοθεραπεία;
Οι εργοθεραπευτικές παρεμβάσεις και προσεγγίσεις απευθύνονται:
- Σε παιδιά με κινητικές δυσκολίες (μυοσκελετικές διαταραχές, νευρομυϊκές διαταραχές, τραυματικές καταστάσεις ή ατυχήματα, αναπτυξιακές ψυχοκινητικές διαταραχές, μολυσματικές παθήσεις και νεόπλασμα)
- Σε ενήλικες με κινητικές διαταραχές (μετά από τροχαία ατυχήματα, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, μυοσκελετικές διαταραχές και ορθοπεδικά προβλήματα, διαταραχές του νευρικού συστήματος και εκφυλιστικά νοσήματα)
- Σε άτομα που αντιμετωπίζουν ψυχιατρικές δυσκολίες, καθώς και σε άτομα που βρίσκονται σε διαδικασία απεξάρτησης ( μέσω ομάδων για την επανένταξή τους στην κοινωνία).
Η παιδιατρική Εργοθεραπεία είναι μία ειδικότητα που δραστηριοποιείται στον τομέα της υγείας και πιο συγκεκριμένα στην πρόληψη, παρέμβαση και αποκατάσταση. Εμπλέκει τη θεραπευτική χρήση των σκόπιμων δραστηριοτήτων και του παιχνιδιού και έχει ως απώτερο σκοπό τον εντοπισμό και αξιολόγηση των διαφόρων δυσλειτουργικών στοιχείων στη συμπεριφορά ενός παιδιού, με τη χρήση επιστημονικών μεθόδων και προσεγγίσεων. Το παιδί μέσα από το παιχνίδι αναπτύσσει τη μυϊκή του δύναμη, μαθαίνει να χρησιμοποιεί το σώμα του, βοηθά στην οργάνωση της συμπεριφοράς και είναι βασικό για την επιτυχή λειτουργικότητα στην ενήλικη ζωή. Πολύ σημαντικό αποτέλεσμα του παιχνιδιού επίσης είναι ότι το παιδί μαθαίνει να συμβολίζει και να κατανοεί έννοιες. Θεωρείται η βάση για την κατανόηση του κόσμου και το θεμέλιο για την ανάπτυξη των ικανοτήτων του. Η Εργοθεραπεία αναλύει το κάθε παιχνίδι και την κάθε δραστηριότητα και έτσι προτείνει αυτά που θα δώσουν την κατάλληλη κατεύθυνση με τις εξατομικευμένες ανάγκες του παιδιού.
Πότε καταλαβαίνω ότι ένα παιδί χρειάζεται Εργοθεραπεία;
Είναι πολύ πιθανόν ένα παιδί να χρήζει εργοθεραπευτικής παρέμβασης όταν:
- Δυσκολεύεται να αυτοεξυπηρετηθεί (να βουρτσίσει τα δόντια του, να ντυθεί, να δέσει τα κορδόνια του κλπ)
- Δεν παίζει με παιχνίδια που αντιστοιχούν στην ηλικία του
- Σπάει συχνά τα παιχνίδια του
- Δεν πραγματοποιεί συμβολικό παιχνίδι
- Δεν ανταποκρίνεται στο άκουσμα του ονόματός του και δεν έχει βλεμματική επαφή
- Παρουσιάζει χαμηλό μυϊκό τόνο
- Είναι αδέξιο, σκοντάφτει, πέφτει κάτω
- Δυσκολεύεται σε παιχνίδια με την μπάλα
- Δυσκολεύεται σε ασκήσεις ισορροπίας, πηδήματα
- Δυσκολεύονται να υπολογίσουν καλά τη θέση του σώματός τους στο χώρο
- Δυσκολεύονται σε αθλητικές δραστηριότητες (κολύμβηση, ποδόσφαιρο κλπ)
- Κάνει στερεοτυπικές και ασυνήθιστες κινήσεις
- Δεν πιάνει τον μαρκαδόρο ή το μολύβι με τριποδική ή τετραποδική δυναμική λαβή
- Δυσκολεύεται να ζωγραφίσει μέσα σε πλαίσιο, να κάνει πάζλ ή να κόψει με το ψαλίδι
- Δυσκολεύεται να περάσει χάντρες σε σκοινί και να χειριστεί μικροαντικείμενα
- Παρουσιάζει καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας του
- Είναι υπερκινητικό και δεν μπορεί να ησυχάσει
- Είναι παρορμητικό
- Δεν μπορεί να συγκεντρωθεί σε μία δραστηριότητα για κάποια λεπτά και μεταπηδά από τη μία στην άλλη
- Κουράζεται εύκολα κατά τη σχολική του εργασία
- Δυσκολεύεται να ακολουθήσει προφορικές οδηγίες
- Έχει δυσκολίες στην οργάνωση του στο χρόνο και στις έννοιες του χρόνου
- Δεν του αρέσουν οι αγκαλιές, το κόψιμο νυχιών ή το κούρεμα των μαλλιών
- Είναι πολύ ευαίσθητο σε οσμές, γεύσεις, θορύβους και αγγίγματα
- Είναι πολύ παθητικό και αρκετά αποτραβηγμένο
- Αποφεύγει τον εξοπλισμό της παιδικής χαράς και δεν του αρέσει να κάνει κούνια και να στριφογυρνάει
- Δυσκολεύεται στις κοινωνικές συναναστροφές και κάνει φίλους
- Έχει μειωμένη αυτοπεποίθηση
- Έχει επιθετική συμπεριφορά
- Χρειάζεται περισσότερη εξάσκηση από τα άλλα παιδιά για να μάθει καινούρια πράγματα
- Δυσκολεύεται να αντιγράψει από τον πίνακα
- Αντιστρέφει γράμματα και αριθμούς, δεν αφήνει διαστήματα μεταξύ γραμμάτων και λέξεων